In het universum van sim race cockpits heeft de Fanatec CSL Cockpit een duidelijk doel: een serieus, stijf en upgradebaar chassis bieden, zonder de idiote prijzen van grote, gestroomlijnde aluminium constructies. Het is duidelijk gericht op gamers die het gammele bureau en de reserve stuurwielsteun achter zich willen laten en willen overstappen op een echte 'serieuze' Direct Drive-compatibele cockpit, zonder het budget te breken of de hele woonkamer over te nemen.

Op papier belooft het drie dingen: een grotere stijfheid dan een conventionele standaard, een redelijk vloeroppervlak en compatibiliteit met het Fanatec ecosysteem (CSL en ClubSport in het bijzonder). De belofte is simpel: eindelijk een cockpit die overeenkomt met een instapmodel/middenklasse Direct Drive-basis, zonder dat je een bouwkundig ingenieur hoeft te worden.

Mijn insteek is dus duidelijk: stijfheid, ergonomie en upgradebaarheid. De belangrijkste vraag die ik mezelf stelde toen ik hem gebruikte was deze: kun je met deze CSL Cockpit echt genieten van een moderne Fanatec-basis (zoals de CSL DD of DD+) zonder parasitaire trillingen, zonder enige flex in de pedalen en zonder je zorgen te hoeven maken over het aanpassen van de rijpositie? Want dat is waar het echte verschil ligt tussen een fatsoenlijke cockpit... en een cockpit die je jarenlang houdt.

Ontwerp en productie

Visueel bevindt de Fanatec CSL Cockpit zich tussen een 'klassiek' buizenchassis en een aluminium profiel. De structuur is van metaal, voornamelijk staal, met zwartgelakte oppervlakken. In de hand boezemen de onderdelen vertrouwen in: ze zijn dicht, klinken niet hol en het plaatwerk is dik genoeg om een 'speelgoed-Mecano'-effect te vermijden. Je merkt meteen dat Fanatec je gerust wilde stellen, vooral voor gebruik met Direct Drive.

De montage neemt wat tijd in beslag, maar is logisch. Eenmaal gemonteerd is de algehele stijfheid goed voor deze serie: de stuurkolom beweegt nauwelijks bij snelle stuurbewegingen en de trapas blijft stevig op zijn plaats als je hem goed aandraait. Het is niet op het niveau van een groot industrieel profielchassis, maar voor een 'geavanceerde consumenten' cockpit is het resultaat overtuigend.

Wat meteen opvalt is zijn compactheid en vrij strakke uiterlijk. De cockpit ziet er niet uit als een steiger en past goed in elke woonruimte. Het stuur is visueel onder de knie, met een goed ontworpen steun en een zitpositie die dichter bij een moderne GT staat dan bij een in elkaar geflanste bureaustoel.

Waar ik wat terughoudender in ben, is bij bepaalde afstelpunten en sommige compromissen. Sommige platen of secundaire steunen kunnen een lichte buiging vertonen als je er te hard op duwt, vooral met krachtige pedalen of veel remmen. Niets dramatisch, maar je krijgt het gevoel dat Fanatec een balans heeft moeten vinden tussen kosten, gewicht en robuustheid.

Vergeleken met grote aluminium chassis uit het topgamma verliezen we iets op het vlak van absolute stijfheid en vrijheid van montage, maar winnen we aan eenvoud, 'kant-en-klare' esthetiek en consistentie met het Fanatec ecosysteem. Vergeleken met meer eenvoudige buisvormige cockpits, zijn we duidelijk een stap vooruit in termen van algemene stevigheid.

Instellingen, aanpassingen en compatibiliteit

Als het op instellingen aankomt, is de Fanatec CSL Cockpit behoorlijk goed doordacht. Je kunt de afstand en hoogte van het stuurwiel, de hoek en positie van de pedalen en de afstand tussen het zadel en het stuurwiel aanpassen. Je kunt dus een overtuigende rijpositie vinden, of je nu de voorkeur geeft aan een GT- of touringstijl, of een beetje meer rechtop voor rallyrijden.

De leercurve is redelijk: je moet even de tijd nemen om alles onder de knie te krijgen, een paar sessies testen en dan fine-tunen. Het is geen plug-and-play zoals een eenvoudige standaard, maar het is ook geen aluminium puzzel waarbij elk gaatje een existentiële twijfel is. Het is duidelijk dat Fanatec de logica van dit product voor het grote publiek wilde houden, niet alleen voor hardcore doe-het-zelvers.

Qua compatibiliteit is de cockpit ontworpen voor het Fanatec ecosysteem: CSL, ClubSport, Direct Drive liggende achtervork, merkpedalen, shifter, handrem. Alle bevestigingspunten zijn aanwezig en je kunt snel een complete Fanatec setup monteren zonder exotische aanpassingen. Voor materiaal van andere merken is het nog steeds haalbaar, maar je gaat buiten de gebaande paden en je zult soms moeten aanpassen of boren, afhankelijk van het model.

Voor pc of console is de cockpit zelf natuurlijk universeel. Het zijn de basis en de randapparatuur die de compatibiliteit met de platforms bepalen. Maar de structuur van de CSL Cockpit kan de krachten van een middenklasse Direct Drive gemakkelijk aan. Het voelt alsof het daarvoor is ontworpen.

Wat schaalbaarheid betreft, zie ik het als een echt ankerpunt in een opstelling. Het is niet zomaar een tijdelijk opstapje, zoals een klapstandaard. Je kunt heel goed beginnen met een meer bescheiden basis en dan overstappen op een grotere Direct Drive, een versnelling toevoegen, een handrem, zelfs een scherm of een drievoudige standaard ernaast. Het is niet de ultieme cockpit die je nooit zult veranderen, maar het biedt een duurzame, coherente basis voor meerdere jaren van redelijke evolutie.

Sensaties op het spel

Als je eenmaal in het spel zit, laat de Fanatec CSL Cockpit zijn ware waarde zien. Het belangrijkste element hier is de stijfheid die voelbaar is aan het stuur en de pedalen. Met een Direct Drive-basis absorbeert de structuur de krachtoverdracht netjes. Het stuurwiel voelt niet aan alsof het 'danst' op de kolom, zelfs niet wanneer je een reeks snelle correcties uitvoert of agressieve rijmanoeuvres uitvoert tijdens driften of rallyrijden.

Wat betreft de nauwkeurigheid van de force feedback speelt de cockpit zijn rol: hoe minder flex er is, hoe meer informatie er direct in de handen komt. Je voelt microgripverlies, veranderingen in grip bij het uitkomen van bochten en kleine schommelingen in de auto. Vergeleken met een lichtere stuursteun of een gammel bureau is het verschil duidelijk: het gevoel is zuiverder en leesbaarder, vooral met een Fanatec-basis met een beetje vermogen.

In snelle bochten draagt de stabiliteit van het chassis duidelijk bij aan het vertrouwen. Je kunt het stuurwiel belasten zonder het gevoel te hebben dat de hele set-up wil torderen. Je durft later te remmen, houdt het stuur op de steun en corrigeert snel zonder dat de structuur je waarneming verstoort. Je begrijpt meteen wat de auto doet en dat verandert in simracen de manier waarop je een ronde aanvalt.

Als het gaat om het lezen van grip, komt de belangrijkste bijdrage van het feit dat niets onnodig 'zweeft'. Als de banden iets haperen, is het niet het chassis dat de informatie absorbeert, maar wordt deze direct doorgegeven aan de liggende achtervork en vervolgens aan de handen. Hetzelfde geldt voor remmen: met een goed vastgezet Fanatec crankstel win je aan consistentie. Je drukt hard, het beweegt niet en de proportionering wordt natuurlijker. De herhaalbaarheid ronde na ronde is beter.

De trillers zijn een goede test. Op goed gemodelleerde circuits laat de cockpit de variaties duidelijk door zonder enig parasitair structuurgeluid te genereren. Je voelt de trillingen via het stuur en soms een beetje in de stoel, maar het chassis trilt niet in alle richtingen. In dit opzicht houdt hij zich zeer goed voor zijn bereik.

Tijdens lange sessies blijft de consistentie goed. De cockpit raakt niet uit balans en gaat niet merkbaar los zitten na een paar uur aanhoudend gebruik, zolang hij vanaf het begin goed gemonteerd en vastgezet is. Het comfort hangt vooral af van de stoel die je kiest, maar de algemene positie helpt: je kunt een toegewijde houding aanhouden zonder te hoeven vechten tegen een te hoog stuur of slecht geplaatste pedalen.

Bij snelle correcties, vooral bij rally of driften, volgt het chassis het ritme. Je kunt het stuurwiel van links naar rechts draaien zonder dat de kolom als een trampoline werkt. Hier voel je duidelijk het voordeel ten opzichte van een lichter model of een eenvoudige standaard: de acties worden beter weergegeven en de setup geeft niet de indruk van 'speelgoed dat tegen je vecht'.

De Fanatec CSL Cockpit heeft duidelijk niet dezelfde traagheid of absolute stijfheid als een chassis met een enorm hoog profiel. Met zeer krachtige Direct Drive liggende achtervorken en extreme crankstellen kun je sneller je grenzen bereiken. Maar vergeleken met een instapcockpit of een doe-het-zelf oplossing is de kwalitatieve sprong in sensaties echt: dat is waar dit model de ervaring voor een gevorderde simracer echt verandert.

Voor wie is het? Wat we leuk vinden / Wat we niet leuk vinden

Ik zie de Fanatec CSL Cockpit duidelijk als een chassis dat ontworpen is voor de gemiddelde tot gevorderde sim racer, die al een voorproefje heeft gehad van het bureau- of stastuur en dat naar een hoger niveau wil tillen. In het ideale geval iemand die streeft naar een Fanatec CSL of ClubSport basis, of zelfs een middenklasse Direct Drive, en die een samenhangende cockpit wil zonder massale industriële assemblage. Op zowel consoles als PC's, zolang je binnen het Fanatec ecosysteem blijft, is de algehele consistentie uitstekend.

Wat ik het meest waardeer is de combinatie van bevredigende stijfheid, plug-and-play compatibiliteit met Fanatec producten en redelijke afmetingen. De cockpit houdt goed stand, benut echt het potentieel van een moderne basis en voelt niet overdreven uitgerust in vergelijking met de rest van de setup. Het gevoel van degelijkheid onder de handen en voeten, gecombineerd met een geloofwaardige rijpositie, geeft een echt gevoel van 'serieuze setup'.

De gepercipieerde waarde is ook interessant: je krijgt de indruk dat je je budget investeert in een structurerend element dat de rest van de uitrusting verbetert. Een goede cockpit is een onzichtbare maar fundamentele investering. En op dit punt rechtvaardigt de CSL Cockpit zijn rol als pijler in een Fanatec setup.

Maar er zijn grenzen. Ten eerste, voor puristen van het aluminium profiel en fans van fijnafstelling in elke richting, is de CSL Cockpit minder modulair en iets minder stijf in extreme omstandigheden. Ten tweede, als je het Fanatec ecosysteem volledig verlaat, verlies je iets van de eenvoud van montage en natuurlijke compatibiliteit, wat de aantrekkingskracht wat vermindert. Tot slot kunnen voor gebruikers van zeer grote Direct Drive onderstellen en ultrastijve pedaalborden de grenzen van de structuur sneller bereikt worden dan met een solide chassis uit het topgamma.

Het is dus eerder een slimme dan een buitensporige investering. Voor een simracer die op zoek is naar een echte sprong in onderdompeling en controle, zonder in de wereld van de peperdure 'pro' cockpits te stappen, voldoet dit model aan een heleboel voorwaarden.

Uitspraak

De Fanatec CSL Cockpit is niet bedoeld om het ultieme chassis op de markt te zijn, maar om een leemte op te vullen: een solide, zuivere en bruikbare basis bieden voor moderne stuurwielen, zonder een aluminium monster in huis te halen. Wat het echt verandert in een setup is de manier waarop je de apparatuur die je al bezit waarneemt. Een Direct Drive stuur en een goed crankstel krijgen een hele nieuwe dimensie als ze gemonteerd zijn op een structuur die de test doorstaat.

Op de markt plaats ik hem duidelijk in het stevige middensegment, met een zeer duidelijke 'Fanatec ecosysteem' oriëntatie. Serieuzer en stijver dan een instapmodel cockpit, minder extreem dan een premium profiel, het is gericht op het hart van de moderne sim race gemeenschap: degenen die een schone, high-performance setup willen die nog steeds beheersbaar is in termen van ruimte en budget.

Ik zou het aanraden aan alle gemotiveerde sim racers die verder zijn gegaan dan het kleine beginnersstuur en een coherente Fanatec setup, PC of console overwegen. Aan de andere kant, als je al een zeer krachtige Direct Drive-basis hebt met een zeer veeleisend pedaalbord en je bent op zoek naar absolute stijfheid, dan is een aluminium chassis uit het topgamma meer geschikt.

Als je op zoek bent naar een serieuze cockpit, goed doordacht voor het Fanatec ecosysteem, die een goed stuurwiel kan transformeren in een echte thuissimulator, dan kan dit product duidelijk het verschil maken in je setup.